ဘယ်ဆီကို ရောက်ရောက်

Posted on

အပိုင်း ၉။ ဘယ်ဆီကို ရောက်ရောက်

မောင်မယ်တို့ရေ အင်တာနက် လူမှုကွန်ရက်ကနေတစ်ဆင့် အရမ်းကိုယ်ရေးကိုယ်တာဆန်တဲ့ ကိစ္စတွေကို လူတွေသိအောင် ဝေမျှတယ်ဆိုတာမှာ ကိုယ်ဘယ်နေရာ ရောက်နေတယ်၊ ဘယ်သွားနေဆိုတာကို check-in လုပ်တာတွေလည်း ပါတတ်တယ်။ ဒါတွေက တချို့အရာအတွေမှာတော့ ဘာမှ ပြဿနာမရှိပေမဲ့၊ တချို့ကျတော့ မပြောသင့်တာတွေ ပါတယ်လေ။​
အခုခေတ် အွန်လိုင်း အသုံးပြုသူမောင်မယ်တို့က လူမှုကွန်ရက်တွေကို တွင်တွင်ကျယ်ကျယ် အသုံးပြုကြတယ် မဟုတ်လား။ ဦးဦး ဒေါ်ဒေါ် ကိုကို မမ အရွယ်မရွေး Facebook အသုံးပြုကြသူတိုင်း သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ တွေ့ကြဆုံကြရင်ပဲဖြစ်ဖြစ် မိသားစုလိုက်သွားရင်ပဲဖြစ်ဖြစ် လူမှုကွန်ရက်ပေါ်မှာ Check-in မဝင်ဖူးသူမရှိလောက်ဘူးလို့ ထင်ပါတယ်။
အသုံးပြုသူတွေကတော့ အမှတ်တရအနေနဲ့ တင်ကြပေမယ့် ဒီနေရာမှာ သတိမထားမိလိုက်တာက ကိုယ် ဘယ်နေရာ ရောက်နေသလဲ၊ ဘယ်တွေသွားတတ်သလဲ ဆိုတာတွေကို သူစိမ်းတစ်ယောက်က အလွယ်တကူ သိစေနိုင်တာပါပဲ။ ဒါဆိုရင် သူတို့က နေ့စဉ်နေ့တိုင်း ကိုယ် ဘယ်လိုသွားဘယ်လိုလာတယ် ဆိုတာကို ရိပ်မိနေရင် ကိုယ့်ကို ရန်ပြုချင်ရင် ရန်ပြုလို့လွယ်တာပဲ။ တင်ချင်တယ်ဆိုရင် တင်သင့်၊ မတင်သင့် ဆိုတာကို အရင်ဆင်ခြင်တွေးတောပြီးမှ​ တင်ကြရင်တော့ အားလုံးဘေးကင်းတာပေါ့။

VoteMM ကိုဘယ်လိုသုံးကြမလဲ?
ဘော်ဒါတို့ကို application အသစ်လေးတစ်ခုနဲ့ မိတ်ဆက်ပေးချင်ပါတယ်။ ဒီ app လေးက အခု ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲနီးလာတာနဲ့အမျှ အသုံးပိုဝင်လာမဲ့ app လေးဖြစ်သလို ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ပတ်သက်သမျှဗဟုသုတအစုံကိုလည်း လေ့လာလို့ရတဲ့နေရာလေးဖြစ်ပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ အိမ်မှုကိစ္စတွေ၊ အလုပ်ကိစ္စတွေ၊ လူမှုရေးကိစ္စတွေနဲ့ မအားလပ်တာမျိုးဖြစ်နေလို့
ချစ်သူ၊အိမ်ထောင်ဖက်၊မိတ်ဆွေတို့နှင့် မိမိ Password များကို မျှဝေအသုံးပြုသင့်ပါသလား?
မိမိချစ်သူ၊ အိမ်ထောင်ဖက်၊ မိမိ၏သူငယ်ချင်းများ၊ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များနဲ့ မိမိ password/PIN code ကိုဘာလို့မမျှဝေသင့်တာလဲ။ မိမိချစ်သူ (သို့) မိမိအိမ်ထောင်ဖက်ကို password/PIN code ​ တွေ share ထားခဲ့မယ်ဆိုရင် မထင်မှတ်ဘဲ ကွဲသွားတာမျိုး၊ မပေါင်းတော့တာမျိုးဆိုရင်
ယူနီကုဒ်ကိုဘယ်လိုပြောင်းကြမလဲ?
ZAWGYI VERSION: မိတ္ေဆြဟာ ကြန္ပ်ဴတာကို အခုမွ စတင္အသုံးျပဳတာမဟုတ္ဘူးဆိုရင္ အမ်ိဳးအစားအမ်ားႀကီးရွိတဲ့ ျမန္မာေဖာင့္ ေတြနဲ႔ ရင္းႏွီးခဲ့ဖူးမွာပါ။ တစ္ခါတစ္ေလ အစည္းအေဝးပြဲတစ္ခုခုမွာ ျမန္မာစာနဲ႔ ေရးထားတဲ့ powerpoint ေတြက ေဖာင့္မတူဘူးဆိုတဲ့ အျဖစ္ေၾကာင့္ ေႏွာင့္ေႏွး​ရတာမ်ိဳးႀကဳံဖူးတယ္မဟုတ္လား။ ဒါမွမဟုတ္
အွန်လိုင်းပေါ်မှာ ဘယ်အရာတွေက သတင်းအတုအယောင်တွေလဲ
ဆိုရှယ်မီဒီယာသုံးတဲ့အခါ ဘယ်သတင်းတွေကအမှန်လည်းဆိုတာကို ဝေခွဲရခက်လေ့ရှိကြပါတယ်။ အွန်လိုင်းပေါ်မှာ သတင်း​တွေမျှ​ဝေတဲ့အခါ အချက်အလက်တွေမမှန်ပဲ မျှဝေတတ်တဲ့ပုံစံမျိုးရှိကြပါတယ်။  ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ မဟုတ်မမှန်တဲ့သတင်းတွေကိုမျှဝေတာပဲဖြစ်ဖြစ်၊  မသိလို့မျှဝေတာပဲဖြစ်ဖြစ်၊  အရေးကြီးတာကတော့ ကိုယ်ဖတ်နေတဲ့သတင်းအချက်အလက်​တွေက  မှန် မမှန်ဆိုတာကိုသိဖို့ပါပဲ။ အဲ့ဒီတော့ အ​သေးစိတ်ထပ်သိရ​အောင် အောက်မှာ​ဖော်ပြထားတဲ့ သတင်းမှားတွေဖြစ်လေ့ရှိတဲ့ အချက်အလက်​များကို ဆက်ကြည့်လိုက်ကြရအောင်နော်။  
COVID နဲ့သက်ဆိုင်တဲ့သတင်းတွေကိုဘယ်မှာဖတ်ကြမလဲ?
အင်တာနက်ဘော်ဒါမှာ Covid-19 နဲ့ပတ်သက်လို့ ဘယ်မှာသတင်းအမှန်နဲ့ သတင်းမြန်တာတွေကို ဖတ်ရမလဲဆိုတာမျိုးကိုလာမေးကြတာတွေရှိပါတယ်။ Covid-19 နဲ့ပတ်သတ်လို့ အရမ်းစိုးရိမ်ပူပန်မှု တွေမဖြစ်ရအောင်နဲ့သတင်းမှားတွေနဲ့မကြုံရအောင် အောက်မှာဖော်ပြထားတဲ့ Page လေးတွေကိုသွားရောက်လေ့လာနိုင်ပါတယ်။ World Health Organization Myanmar (WHO) (https://web.facebook.com/WorldHealthOrganizationMyanmar/?_rdc=10&_rdr) ဒီPageမှာဆိုရင်
COVID ကာလမှာ စိုးရိမ်မှုတွေကဘာဖြစ်မလဲ?
Covid ကာလမှာ သတင်းမှားတွေနဲ့ ကောလာဟလတစ်ချို့ ထွက်နေတာကိုတွေ့ရှိရပါတယ်။ အခုလိုအချိန်မှာ ကိုယ်ခံအားကောင်းအောင်နေဖို့နဲ့ ကျန်းမာရေးဂရုစိုက်ဖို့က အရမ်းအရေးကြီးပါတယ်။ လူကြီးလူငယ်မရွေး ကူးစက်ဖြစ်ပွားနေတဲ့ဒီကာလမှာ  ဘာတွေက ကောလာဟလတွေဖြစ်မလဲ။ ဘာတွေကိုစိုးရိမ်နေကြတာလဲ။ ဆိုတာကို ပြောဆိုဆွေးနွေးချင်ပါတယ်။ Covidနဲ့ ပတ်သတ်တဲ့ တစ်ချို့ကောလာဟလတွေကတော့  ၁။
အင်တာနက်ငွေကြေးနှင့်လူမူဘဝ
အင်တာနက်မှာဆိုရင် အများကြီးအထောက်ကူပြုတဲ့လုပ်ဆောင်ချက်တွေထဲမှာမှ ငွေလွှဲ တာလဲတစ်ခုအပါဝင်ပါပဲ။ အွန်လိုင်းပေါ်ကနေတစ်ဆင့်ဘဏ်လုပ်ငန်းစဥ် လုပ်ဆောင်မူတွေကို Mobile Bankingလို့ ခေါ်ပါတယ်။ Mobile Banking မှာအဓိကလုပ်လို့ရတာကတော့ ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျဘဏ်ကိုသွားစရာမလိုပဲ လွယ်လွယ်ကူကူနဲ့ တစ်ဖက်ကိုပိုက်ဆံလွှဲလို့ရတာပဲဖြစ်ပါတယ်။ Mobile Banking ဖြင့်လုပ်ဆောင်နိုင်သော အကျိုးကျေးဇူးများကတော့ -
ပိုက်ဆံအလိမ်မခံရအောင်သတိပြုကြရန်
မထွေးနဲ့ ဦးကိုဆို တဲ့လင်မယားနှစ်ယောက်ရှိပါတယ်။ သူတို့နှစ်ယောက်က Covid ကာလကြီးမှာ အလုပ်တွေကလည်းအဆင်မပြေ၊ သားသမီးတွေကလည်း သားတစ်ယောက် သမီးတစ်ယောက်ဆိုတော့၊ သူတို့မှာ အင်မတန်ကိုရုန်းကန်ကြရပါတယ်။ တစ်ရက်တော့ ဦးကိုကစိတ်ပြေလက်ပျောက် အင်တာနက်သုံးရင်းနဲ့ Facebook ပေါ်မှာ ၁ သိန်းသွင်း ရင်
Privacy ဆိုတာကိုဘယ်လိုနားလည်ထားလဲ?
Privacy ဆိုတာဘာလဲ။ ကိုယ့်ရဲ့ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာဖြစ်တဲ့အရာတွေကို သတိမပြုမိပဲနဲ့ လူမှုကွန်ယက်ပေါ်မှာတင်ဖြစ်တာတွေ ကြုံဖူးကြမယ်ထင်ပါတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့ privacy ကို အ‌လေးမထားမိခြင်းကြောင့် မသမာသူတွေနဲ့ သူစိမ်းတွေက အလွယ်တကူရယူနိုင်ပါတယ်။ တကယ်တော့ privacy ဆိုတာ ကိုယ့်ရေးကိုယ်တာကိစ္စဖြစ်ပြီး အရာရာဟာ သူများနဲ့မမျှ‌ဝေသင့်တဲ့အရာတွေဖြစ်ပါတယ်။
မိမိကိုယ်တိုင် Cyberbullying လုပ်မိနေပြီလား?
Cyberbullying ဆိုတဲ့အကြောင်းကို ဒီတစ်ခါ မိတ်ဆွေတို့ကိုမျှ‌ဝေပေးချင်ပါတယ်။ အခုလို အင်တာနက်ခေတ်ကြီးမှာ မိတ်‌ဆွေတို့ကိုယ်တိုင် cyber bullying လုပ်နေမှန်းမသိတာမျိုးနဲ့သတိမပြုမိတာမျိုးဖြစ်နိုင်ပါတယ်၊ အဲ့ဒါကြောင့်လည်း သိပြီးသားသူတွေအတွက်ရော reminder အနေနဲ့ဖြစ်ဖြစ်၊ မသိသေးသူတွေအတွက်ပါ ဒီစာလေးကိုရေးပေးလိုက်ပါတယ်။ အဲ့ဒီတော့ cyberbullying ဆိုတာ မြန်မာလိုဘာသာပြန်မယ်ဆိုရင်