အပိုင်း ၆၊၊ ဝါဝါမြင်တိုင်း ရွှေမဟုတ်
ကဲ မောင်မယ်သစ်တို့ အွန်လိုင်းပေါ်မှာ အရင်တစ်ခေါက် လူမှုကွန်ရက်လို့ခေါ်တဲ့နေရာတွေ ပုံစံအမျိုးမျိုးရှိတယ်လို့ ပြောဖူးတယ်နော်။ အဲ့တော့ ဒီကွန်ရက်တွေကို ဘယ်သူမဆို တန်းတူ လက်လှမ်းမှီနိုင်တယ်။ အများစုကတော့ ဇီးကွက်တို့ ပေါ်ဦးတို့လို သာမန် လူကောင်းတွေများပေမဲ့ တစ်ခါတစ်ရံ ဆိုးတဲ့လူတွေလည်း ရှိတတ်တယ်လေ။ နောက်တစ်ခု ဇီးကွက်နားလည်ဖို့လိုတာက အွန်လိုင်းနဲ့ အပြင်မှာ မတူတဲ့အချက်က အွန်လိုင်းမှာ ကိုယ်လိုချင်တဲ့ ကိုယ့်ရဲ့ အသွင်သဏ္ဍာန်ကို ကိုယ်ကြိုက်သလို ဖန်တီးယူလို့ရတယ်။ သတ်မှတ်ချက်ဆိုတာမရှိဘူး။ အွန်လိုင်းမှာတော့ အပြင်က လူအတိုင်း တူရင်တူနိုင်သလို အဲ့လူက သူ့စိတ်ကြိုက် ကိုယ့်ကိုယ်ကို ပုံဖော်ဖန်တီးထားတဲ့ လူလည်းဖြစ်နိုင်တယ်။ တချို့က အွန်လိုင်းမှာ အမှန်အတိုင်း ကိုယ့်ကိုယ်ကို မဖော်ပြကြပဲ လိမ်ညာဖန်တီးထားတတ်သလို တချို့က အမှန်အတိုင်းဆိုပေမဲ့ အရာအများကြီးကို သိုဝှက်ထားတတ်ကြတယ်။ တစ်ခါတစ်လေ တချို့က လူတွေကို လိမ်ညာလှည့်ဖျားလိုစိတ်မရှိပဲ သဘောရိုးနဲ့ အပျော်တမ်း လုပ်ကြတယ်ဆိုပေမဲ့ တချို့ အခြေအနေမျိုးတွေမှာတော့ မသမာလူတွေက ဒါကို အခွင့်ကောင်းယူ အသုံးချပြီး လူတွေကို ထိခိုက်အောင် ဒုက္ခပေးတတ်ကြတယ်နော်။ အဲ့တော့ ဇီးကွက်ရေ ဒီအချက်က အွန်လိုင်းနဲ့ ပြင်ပ မတူတဲ့အချက်ဆိုတာကို နင် နှလုံးသွင်းဖို့လိုမယ်။
အဲ့တော့ ဘော်ဒါတို့ရေ ဘော်ဒါတို့နေ့စဉ်သုံးနေတဲ့ လူမှုကွန်ရက်တွေပေါ်မှာ အကောင့်တု (fake accounts) တွေရှိနေတယ်ဆိုတာကို သတိထားမိကြပါ။ အကောင့်တုဆိုတာ အကြံအစည်တစ်ခုခုနဲ့ အကောင့်ကို ဖွင့်ပြီးတော့ မည်သူမည်ဝါ မဖော်ပြပဲ မှားယွင်းတဲ့ အချက်အလက်တွေကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ လူတွေကို လိမ်ညာလှည့်ဖြားဖို့ လုပ်ထားတဲ့ အကောင့်တွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
အဲ့လိုအကောင့်တွေက အွန်လိုင်းပေါ်မှာ သန်းနဲ့ချီပြီး ရှိနေနိုင်တယ်။ ခုချိန်မှာ အဲ့လို အကောင့်တုတွေကလည်း မှိုလိုပေါက်လာတာမို့ အကောင့်တုတွေဆိုတာကို သတိမထားမိပဲ မောင်မယ်တို့ ကိုယ်ပိုင်အချက်အလက်တွေကို တစ်ဖက်သူကို ပြောပြမိတာမျိုး၊ ကိုယ့်ရဲ့ပုံတွေကို ပေးမိတာမျိုး မဖြစ်စေအောင် သတိထားကြနော်။ တစ်ခါတစ်လေ အဲ့အကောင့်တွေက ကိုယ့်ကို တိုက်ရိုက်တိုက်ခိုက်တာမျိုး မဟုတ်ဘူးဆိုရင်တောင်မှ သူတို့ လုပ်နေတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ထဲမှာ ကိုယ်ကပါ ရောယောင်ပြီး ပါသွားတတ်ကြပါတယ်။ ဥပမာ ပြောရရင် ကိုယ်ကအချက်အလက်အမှားတွေ ဖြန့်တဲ့အခါ ကိုယ်က အဲ့အရာတွေလိုမှားနေမှန်း မသိဘူးဆိုရင် ကိုယ်ကပါ ရောယောင်ပြီး မှားဖြန့်မိတတ်ပါတယ်။ ဒါမှမဟုတ် သူတို့ သိမ်းသွင်းတဲ့ထဲ ပါသွားတတ်ပါတယ်။
ပြီးတော့ Fake accounts တွေနဲ့ ကိုယ့်ကို မဟုတ်တရုတ်ပုံတွေ၊ စာသားတွေ၊ ဗီဒီယိုတွေ ပို့တာတွေ လုပ်နိုင်ပါတယ်။ ကိုယ်က လက်မခံပဲ တစ်ခုခုပြန်ပြောမိတာမျိုးဆို ကိုယ်တင်ထားတဲ့ကိုယ့်ပုံတွေနဲ့ ပြန်ပြီးခြိမ်းခြောက်တာမျိုးတွေ၊ ပိုက်ဆံညှစ်တာမျိုးတွေ အများကြီးရှိတာမို့ တော်တော်ကိုမှ သတိထားကြဖို့လိုပါမယ်။
ဒါကြောင့် ဇီးကွက်ရေ ဘယ်ကလာမှန်း ဘယ်သူဘယ်ဝါမှန်း သေချာမသိဘူးဆိုရင် အပေါင်းအသင်းမလုပ်တာ အကောင်းဆုံးပဲ။